Elektra aanleggen doe je zo!

Elektra aanleggen zo gedaan? Je eigen elektriciteitsvoorziening aanleggen en onderhouden ligt misschien niet zo voor de hand, je hebt normaal gesproken tenslotte niet vaak te maken met het aanleggen van elektra. Maar als je weet waar je mee bezig bent, kun je best veel zelfstandig regelen. Zo voorkom je dure voorrijkosten van een vakman, op de momenten dat je er zelf uit kan komen. En als de elektricien langs moet komen omdat je er zelf niet uitkomt, heb je al een hoop werk en kosten bespaard.  Hieronder lees je hoe je zelf een eendraadschema en een situatieschema kunt opstellen.

Wat mag jezelf doen aan elektra? Mag je bijvoorbeeld zelf elektriciteit aanleggen? Zoals een extra stopcontact aanleggen of elektriciteit doortrekken vanuit stopcontact bijvoorbeeld? Ja, dat mag gewoon. Maar het is wel handig om dit professioneel aan te pakken. En dat betekent een elektra schema maken: een zogeheten eendraadschema. Die gebruik je voor alle elektraklussen, zoals elektra aanleggen overkapping of elektra schema huis. Neem de volgende richtlijnen altijd in acht om veilig te werken:

• Volg de voorschriften van het AREI (Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties) en van de fabrikant precies op.
• Werk je wel volledig spanningsloos? Controleer dit altijd met een spanningstester, voltmeter of multimeter.
• Je bent wettelijk verplicht om je nieuwe installatie te laten controleren door een erkend controleorganisme voordat je deze in gebruikt neemt.

Goed genoteerd? Om te beginnen met het aanleggen van je elektriciteitsvoorziening, beginnen we met een eendraadschema.

Wat is een eendraadschema?

Een eendraadschema is het antwoord op de vraag hoe maak je een elektraplan. In een eendraadschema worden de elektrische elementen van je elektrische installatie weergegeven. Dan gaat het om stopcontacten, maar ook de plekken waar bijvoorbeeld lampen aan het elektriciteitsnetwerk zijn gekoppeld, of de leidingen en verbindingen die door de muren van je woning zijn verspreid. Het schema dat je hiermee opstelt, bevat universele elektrische symbolen. Dat wil zeggen dat deze symbolen door iedereen zijn te lezen, ongeacht waar je vandaan komt en welke taal je spreekt. Daardoor kunnen er geen misverstanden bestaan over aansluitingen of systemen, wat zeer belangrijk is omdat elektriciteitsaansluitingen ook risico’s met zich meebrengen.

Hoe maak je een eendraadschema?

Je stelt een eendraadschema samen uit letters, nummers en specifieke symbolen. Met letters duidt je alle leidingen. Met dezelfde letters merk je vervolgens de schakelaars in de zekeringskast zodat je ziet welke schakelaar leidt naar welke leidingen. Elk aftakpunt nummer je per stroombaan. Daarna benoem je de verschillende elementen:

• Leidingtypen
• De doorsnede en het aantal geleiders van deze leidingen
• De plaatsingswijze (inbouw of opbouw)
• Het type en de kenmerken van de automatische differentieelschakelaars
• Schakelaars
• Verbindingsdoezen
• Aftakdozen
• Stopcontacten
• Lichtpunten
• Vaste gebruikstoestellen

Met kringen verdeel je de elektriciteit over heel je woning vanuit de verdeelbord. Voor elke kring is de aanwezigheid van een beveiligingsapparaat in de verdeelbord verplicht: automaat of smeltveiligheid. Het allerbelangrijkste onderdeel van de elektrische installatie is de verlichting. Elk vertrek heeft minstens één verlichtingspunt nodig, net als elke toegang buiten. Elke verlichtingskring moet een aardingsdraad hebben, bekabeld worden met 1,5 mm draden en beveiligd zijn met een automaat van max 16A.

Gebruik elektrische symbolen

Zoals gezegd is het van cruciaal belang dat iedereen dezelfde universele elementen herkent bij het aanduiden daarvan. Gebeurt dit niet, dan moet een elektricien zelf invullen wat de informatie betekent, met alle mogelijke gevolgen vandien. Het is om die reden dat elk elektrisch element ook een daarbij passend symbool heeft. Door deze symbolen te gebruiken, kun je als amateur veilig en verantwoord aan het werk. Maar ook als de elektricien alsnog langs moet komen, weet die in ieder geval waar je het over hebt. Je hoeft geen uitgebreide uitleg te geven in je elektrische schema, maar in plaats daarvan laat je eenvoudig zien welk symbool op welke locatie bij welk element hoort.

Wat is een situatieschema?

Als je een situatieschema opstelt, maak je eigenlijk een plattegrond van je huis op elektrisch gebied. Je maakt dus in principe een situatieschets van jouw eigen woning, maar dan in schematische vorm. Je probeert op die manier een overzicht te maken van de verschillende vaste toestellen, stopcontacten, lichtaansluitingen en schakelaars die door je huis zijn geplaatst. Aan de hand van de elektrische symbolen die je in je eendraadschema gebruikt, kun je in het situatieschema de verschillende facetten duiden.

Zelf een eendraadschema maken

Als je zelfstandig een eendraadschema opmaakt, dan moet je op een aantal zaken letten. Zorg ervoor dat je de stroombanen en de leidingen in je woningen nauwkeurig vastlegt. De beste manier om dat te doen is door de hoofdbaan uit te tekenen in een horizontale lijn. De verschillende stroombanen kun je vervolgens in de vorm van aftakkingen op de verticale lijn schetsen. Je moet de hoeveelheid ampère per stroombaan noteren en elke stroombaan wordt met een aparte letter aangeduid. Iedere stroombaan heeft hoogstens acht aftakkingen die elk weer een apart cijfer krijgen. Vergeet elke aftakking ook niet het juiste elektrische symbool te geven.

Zelf een situatieschema maken

Het opstellen van een situatieschema is een stuk minder ingewikkeld dan het vormgeven van een eendraadschema. Je gaat bij een situatieschema uit van het grondplan van je huis. In dit grondplan wordt vermeld waar de elektrische eindpunten zijn te vinden en waar de vaste toestellen in verbinding staan. Gebruik bij de aanduiding hiervan de correcte elektrische symbolen. Het allerbelangrijkste om te onthouden van dit blog: of het nu gaat om elektriciteit in je schuur of camper aanleggen, maak altijd een schema.

Eendraadschema tekenen met software

Genoeg gelezen en aan de slag? De volgende video van Jorne Desmet laat zien hoe het zelf maken van een eendraadschema in de praktijk wordt gedaan. Met handige software: